Pirotska tvrđava
Pirotska tvrđava je jedno od najstarijih i najzanimljivijih utvrđenja u Srbiji, koje se nalazi na obali reke Nišave, na samom ulazu u grad Pirot. Ovo zdanje je svedok burne i bogate istorije ovog kraja, koji je bio na raskršću civilizacija i kultura.
Kako se Pirotska tvrđava zaista zove?
Pirotska tvrđava je podignuta na mestu gde je postojalo naselje još pre 5000 godina, a otkriveni su i drugi tragovi iz eneolita i gvozdenog doba, Antike, Rane Vizantije i srednjeg veka. Na tom mestu je bilo naselje još pre 5000 godina, otkrili su arheolozi koji su istraživali Srednji deo Pirotskog grada.
Tvrđava je menjala svoje nazive kroz različita istorijska razdoblja, od TURRES (kula), preko Pirgosa, Thuriba, Momčilovog grada, Kalea, do Tvrđave, a danas se najčešće zove Kale. Naziv Kale potiče od turske reči za tvrđavu, a u narodu se odomaćio kao sinonim za Pirotsku tvrđavu.
Pirotska tvrđava kroz istoriju
Pirotska tvrđava predstavlja manje utvrđenje sa kulama i zidovima. Sastoji se od tri dela: gornjeg grada sa donžon kulom, srednjeg dela sa bedemom i dve kule, i najnižeg – donjeg grada sa bedemom i zidanim rovom.
Gornji grad je bio okružen zidinama sa kulama i kapijama, a u njemu su se nalazile vojne i upravne zgrade. Donji grad je bio naseljen stanovništvom koje se bavilo zanatstvom i trgovinom. Oba dela grada su bila povezana mostom preko Nišave.
Pirotska tvrđava je podignuta za vreme vladavine kneza Lazara 1371—1389. Ona je bila deo odbrambenog sistema koji je štitio Srbiju od turskih napada duž rimske ceste Via Militaris, koja je spajala Beograd i Carigrad.
Pirotska tvrđava je imala burnu istoriju, prepunu ratova i opsada. Ona je bila vezana za lik bugarskog hajduka i lokalnog gospodara Momčila, koji je prešao na stranu srpske despotovine protiv vizantijskog cara Jovana Kantakuzina. Zbog toga se tvrđava zove i Momčilov grad.
Osmanlije su uspele da zauzmu tvrđavu, ali ju je 1386. godine povratio vojvoda Dimitrije, što je bio jedan od povoda za Kosovsku bitku 1389. godine. Tokom prve polovine XV veka nalazila se na prostoru srpsko-osmanlijskih sukoba, tako je bila u posedu srpskih despota Stefana (knez 1389—1402, despot 1402—1456) i Đurđa (1427—1456), nakon čega je pripala Otomanskoj imperiji.
U narednim vekovima, tvrđava je bila poprište sukoba između Austrije i Turske, kao i ustanka srpskog naroda protiv turske tiranije. U 19. veku, tvrđava je bila oslobođena od Turaka i pripojena Kneževini Srbiji.
Do prve polovine XX veka, utvrđenje je služilo za vojne svrhe, a od 1970. do 1986. godine je bilo predmet arheoloških istraživanja i radova na restauraciji i konzervaciji, koje su sprovodili niški regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture i pirotski muzej Ponišavlja.
Zanimljivosti o Pirotskoj tvrđavi
Pirotska tvrđava je imala i neke zanimljive detalje koji govore o njenom značaju i lepoti. A neka od njih vas čekaju u nastavku teksta.
Srpsko srednjevekovno utvrđenje je relativno malih dimenzija i sastojalo se od citadele branjene predutvrđenjem. Kasnije mu je, najverovatnije u XVIII veku, dograđen slabiji bedem sa puškarnicama na prostoru prema reci.
Na tvrđavi se nalazi i crkva Svete Petke, koja je podignuta u 16. veku na mestu starije crkve iz 14. veka. Crkva je bila srušena tokom Prvog srpskog ustanka, a obnovljena je 1834. godine.
Da li ste znali da su se pojedine scene filma Boj an Kosovu snimale baš ovde?. Ovaj film je prikazao epsku bitku između srpske i turske vojske na Kosovu polju 1389. godine, u kojoj su poginuli knez Lazar i sultan Murat.
Ispred gradića se nalazi park koji građani Pirota koriste za odmor i predah tokom svih godišnjih doba, kao i igralište za mališane. Park je uređen sa mnogo zelenila i cveća, a nudi i predivan pogled na tvrđavu i reku.
Ringe, ringe, raja – ovo je Farma 5 jaja foto: Darko Lakić, Info Bijeljina Kada je na instagramu osvanuo video
Vodič za branje gljiva Sadržaj: Branje gljiva je omiljena jesenja aktivnost koja spaja ljubitelje prirode i dobre hrane. Osim što
Etno Grupa „Na izvoru“ U moru modernih zvukova i žanrova, etno grupa „Na izvoru“ donosi najbitniji i najuticajniji povratak izvornoj
Tornik Zlatibor – besplatno skijanje, popusti i informacije, zima 2024/2025 Baš sve što treba da znate o najvećem skijalištu na
Sa krova do srca – Svetlanina umetnost na biber crepu U svetu u kojem tehnologija i moderni dizajn preuzimaju primat,
Manastir Grlište Iako na prvi pogled deluje kao još jedan od mnogobrojnih starih manastira na Balkanu, ovaj hram krije bogatu
Vunene čarape Vunene čarape su mnogo više od običnog odevnog predmeta – one su deo naše istorije, kulture i tradicije.