Manastir Grlište
Iako na prvi pogled deluje kao još jedan od mnogobrojnih starih manastira na Balkanu, ovaj hram krije bogatu istoriju, misteriozne legende i tajne koje vekovima intrigiraju posetioce i istraživače. Grlištanski manastir, posvećen Svetim Apostolima Petru i Pavlu, nalazi se na obali Grliškog jezera, nedaleko od sela koje nosi isto ime, i predstavlja jedno od najznačajnijih duhovnih i istorijskih mesta u ovom delu Srbije.
Manastir Grlište i nejgova neobična istorija
Manastir Grlište potiče iz perioda između XII i XIV veka i kroz vekove je bio središte duhovnog i kulturnog života regiona. Njegovi zidovi, jednostavni ali snažni, odolevali su zubu vremena i svedočili brojnim istorijskim događajima. Manastir je bio jedina crkva u regionu sve dok nije izgrađena crkva u Zaječaru, a u njemu su se održavale sve važne ceremonije — od krštenja do venčanja.
U knjigama koje su se vodile unutar njegovih zidova, upisivana su rođenja, venčanja i smrtni slučajevi, a do 1876. godine u konaku manastira je bila smeštena i škola za decu iz celog kraja. To je činio pravim centrom zajednice, gde se vera, obrazovanje i kultura međusobno prožimaju.
Manastir je kroz vekove bio svedok mnogih ključnih istorijskih događaja. Jedan od najvažnijih momenata u njegovoj istoriji dogodio se 1805. godine, kada su se unutar njegovih zidina sastali knez Milisav, pop Radosav, i Ivko iz Krivog Vira, kako bi dogovorili dizanje ustanka protiv Turaka. Ovaj događaj potvrđuje da je manastir, osim duhovnog centra, bio i strateško mesto okupljanja za borbu protiv osmanske vlasti.
Riznica sa blagom i tajne manastira
Jedna od najvećih misterija vezanih za manastir Grlište je tajna riznica sa blagom koja se, prema lokalnom predanju, nalazi u pećini ispod manastira. Tokom obnove manastira 1804. godine, koju je sproveo pop Radoslav Živanović uz pomoć Karađorđa i Osman Pazvan-Oglua, tadašnjeg paše Vidinskog pašaluka, ulaz u manastir je premešten na južnu stranu, umesto tradicionalne zapadne. Ovaj neobičan građevinski poduhvat imao je jasan cilj – sakriti ulaz u riznicu. Legenda kaže da se u riznici krije dragoceno blago, ali pristup njoj je gotovo nemoguć zbog stroge zaštite i verovanja da je prokleta.
Prema svedočenju starijih meštana, riznica zaista postoji, a neki od njih tvrde da su u prošlosti ulazili u nju i iznosili predmete. Međutim, oni koji su se usudili da iznesu blago ubrzo su se suočili sa nizom nesreća — od umiranja stoke do tragičnih događaja u porodicama — zbog čega su vraćali sve što su uzeli, verujući da je riznica zaista zaštićena kletvom.
Iznad ulaza u manastir i danas stoji ispisana kletva, pisana rukom popa Radoslava 1804. godine: „Ovaj hram svetoga apostola Petra i Pavla. Izgradio i obnovio Radosav Ivanović iz sela Planičice. Proklet da je koji skine ovo pismo. 1804.“ Ova kletva, koja odjekuje vekovima, kao da i dalje štiti manastir od zlonamernih namera i čuva njegove tajne od radoznalih pogleda.
Neobične i čudotvorne ikone
Međutim, ono što manastir Grlište čini posebnim nisu samo istorijski zapisi, već i brojne legende i misterije koje ga okružuju. Među najzagonetnijim su drevne ikone za koje se veruje da poseduju čudotvorne moći. Ove ikone, sačinjene od drveta i prvobitno deo starog ikonostasa, prema predanjima, čuvaju posebne moći i zaštitu za one koji ih iskreno poštuju.
Zanimljivo je da su ove ikone i dan danas daleko od očiju javnosti. Uprkos pokušajima zaječarskog muzeja da ih istraži, pristup je zabranjen, čak i uz blagoslov patrijarha Pavla. Tajna zaštite i skrivenosti ikona ostaje nerazjašnjena, ostavljajući prostor za nagađanja i različite teorije o njihovoj istinskoj prirodi i značaju.
Danas, manastir Grlište ostaje mesto gde se susreću duhovnost, istorija i misterija. On je simbol vere, otpornosti i skrivenih tajni koje će možda zauvek ostati skrivene. Njegove legende o čudotvornim ikonama i skrivenom blagu u pećini podstiču maštu i privlače posetioce koji žele da iskuse ovo jedinstveno mesto. Možda je to upravo ono što ga čini tako posebnim, osećaj da svaki kamen, svaki zapis i svaka ikona čuva priču koja čeka da bude ispričana.
Da li na Rtnju žive vanzemaljci? Sadržaj: Rtanj, mistična planina u istočnoj Srbiji, vekovima je predmet interesovanja zbog svojih neobičnih
Etno Grupa „Na izvoru“ U moru modernih zvukova i žanrova, etno grupa „Na izvoru“ donosi najbitniji i najuticajniji povratak izvornoj
Sa krova do srca – Svetlanina umetnost na biber crepu U svetu u kojem tehnologija i moderni dizajn preuzimaju primat,
Manastir Grlište Iako na prvi pogled deluje kao još jedan od mnogobrojnih starih manastira na Balkanu, ovaj hram krije bogatu
Vunene čarape Vunene čarape su mnogo više od običnog odevnog predmeta – one su deo naše istorije, kulture i tradicije.
Dani piva u Zrenjaninu Dani piva – 06.08 – 11.08.2024. Manifestacija Dani piva u Zrenjaninu predstavlja značajan kulturno-turistički događaj koji
Turizam u Srbiji Sadržaj: Turizam u Srbiji se intenzivno razvija, što nimalo ne čudi jer Srbija je zemlja prepuna prirodnih
Najneobičniji smeštaj u Srbiji Da li ste spremni da se upustite u nezaboravnu avanturu kroz najneobičnije smeštaje koje smo otkrili
Hrana sa sela – ukusi kroz sva 4 godišnja doba Hrana sa sela Ne postoji osoba koja može da odoli
Seoski turizam – prilika da oživite uspomene Zamislite sledeći odmor kao priliku za potpuno opuštanje i beg od svakodnevnog stresa